Via de familie vernamen we dat op 24 maart 2022, in zijn woonplaats Blaricum, is overleden basgitarist, componist en producer Bert Ruiter.
Bert heeft in veel bands gespeeld, maar kreeg vooral faam bij de Nederlandse groepen Focus en Earth and Fire. Met deze bands had hij grote successen, zowel in binnen- als buitenland. Als producer werkte hij onder meer met Youp van ‘t Hek, Circus Custers, Renée en Future World Orchestra. Sinds 1973 was hij de levenspartner van Jerney Kaagman. Bert is 75 jaar geworden. We wensen zijn familie en vooral Jerney heel veel sterkte in deze moeilijke tijd.
Foto: Bert samen met Earth and Fire aan de knoppen in de studio. Bron: Phonogram, album ‘Reality fills fantasy’.
In het 50-jarig jubileumjaar van het album Song Of The Marching Children heeft Ko van den Broek de leden van de Facebookgroep opgeroepen te stemmen op hun 10 favoriete nummers van de band. Dit resulteerde in de 6e editie van de Earth and Fire Top 40.
Het succes van deze lijst is niet onopgemerkt gebleven. Inmiddels is de lijst te beluisteren op Spotify en Tidal, met dank aan Ron van Meijer. In navolging van Mario Egthuijsen (webradio ZuidWest FM) heeft Bart van der Heuvel (webradio Hollands Palet) van de Earth and Fire Top 40 2021 een spetterend radioprogramma van 4 uur gemaakt met reacties van leden over hun favoriete nummer van Earth & Fire. Dit programma is binnenkort via Mixcloud ieder gewenst moment te beluisteren. Ook is de volledige Top 77-lijst integraal op 1 januari 2022 live te beluisteren op webradio Focus 103.
Wil je op de hoogte blijven over deze ontwikkelingen? Geef je op voor de besloten Earth and Fire Facebookgroep en lees er alles over.
Op woensdag 29 september start de podcast ‘Dwarstrekkers’ met een drieluik over Earth and Fire, waarin de nalatenschap van de band wordt bezien door de bril van een artiest, een journalist en een radiomaker.
‘Dwarstrekkers’ is een podcast waarin thema’s op het gebied van kunst, cultuur, actualiteit en media binnenstebuiten worden gekeerd. De reeks start met een drieluik over Earth and Fire. De gasten zijn achtereenvolgend zangeres Marieke Eelman, popjournalist Wouter Bessels en radiomaker Hans Schiffers. De eerste aflevering is vanaf 29 september te streamen via Spotify, Soundcloud, Apple Podcasts en Google Podcasts.
De bedenkers Gert Oosterhuis en Christel van Capelleveen hebben na de drieluik meer afleveringen over Earth and Fire in voorbereiding.
Ton van der Kleij hield in zijn beroemde rode schriftje alle optredens van de band bij tot ergens in 1974. Hier en daar plaatste hij er een opmerking naast. Zo staat er ‘Pinkpop’ bij een optreden op 8 juli 1972. Stond Earth and Fire ooit op Pinkpop? We zochten het uit.
Meerdaags popfestival
We vroegen het aan Chris Koerts. Hij herinnerde zich inderdaad een meerdaags festival in Noord-Limburg. En vooral dat Genesis er optrad. Noord-Limburg, meerdaags festival, grote bands, dat klonk toch als Pinkpop. Maar hoe vaak we ook de lijsten met acts van 1972 en zelfs de jaren ervoor en erna doorspitten, geen Earth and Fire te vinden. Dus wat bedoelde Ton dan?
Midsummer Popfestival Meerlo
Na wat speurwerk ontdekten we dat het ging om het Midsummer Popfestival Meerlo. Een openlucht festival dat ook wel Merlin pop werd genoemd en de eerste editie in 1971 beleefde. Muziekkrant OOR repte van het ‘Woodstock van het Zuiden’. Het was een van de allereerste (Neder)popfestivals in Nederland, georganiseerd door de Jongerenbeweging Meerlo (J.B.M.). Camping Het Karrewiel werd op 8 en 9 juli 1972 provisorisch omgebouwd tot festivalterrein. Op het programma stonden naast Earth and Fire onder meer ook Supersister, Focus, Livin’ Blues, Alquin, Q65 en (ja Chris je had gelijk!) Genesis.
Ticket Midsummer Popfestival Meerlo 1972
Na een telefoontje met Hans Ziech bleek dat er in de aanloop naar de biografie van de band door Fred en Dick Hermsen ook al eenzelfde speurtocht was ondernomen. En dat zij ook bij Meerlo uit waren gekomen. Dit voorval bevestigt maar weer dat we altijd eerst bij Hans moeten informeren…
Oude opnames
Een van de initiatiefnemers van het festival was René Poels. Naast het in goede banen leiden van het festival filmde hij ook. Een aantal opnames heeft hij op YouTube gezet. Een van de opnames begint met krantenberichten over het festival en van de opbouw van het podium op een voetbalterrein. Het was een aardig regenachtig festival, want je ziet steeds meer plastic zeil en paraplu’s in het beeld verschijnen. Het festival kreeg ook landelijke aandacht want er waren ook reportagewagens van de NOS aanwezig en de presentatie werd gedaan door Anthony Parker van AVRO’s TopPop.
In de rubriek Tijd van Toen op L1 werd een tijd geleden in een reportage uitgebreid aandacht aan het popfestival Meerlo besteed. Daarbij werd videomateriaal van René Poels gebruikt. Op de pagina van Tijd van Toen kun je de video terugkijken. Op ongeveer 12 minuten hoor je Memories.
Oproep: Zijn er fans die bij dit festival aanwezig waren en nog fotomateriaal van Earth and Fire hebben?
Op 21 juli 1974 trad Earth and Fire nog een keer op op het Midsummer Popfestival Meerlo. Hier werd ook over geschreven. Inclusief prachtige foto van Jerney Kaagman.
Dagblad voor Noord Limburg van 22 juli 1974
Foto bij het artikel is afkomstig van de site van Supersister.
Kayak, de symfonische rockband rond Ton Scherpenzeel, heeft een nieuw studioalbum. Hun 18e. Het nieuwe album is niet de aanleiding voor deze column. Wel hun herkenbare logo. Iets waar ik uitermate jaloers op ben. Had ik maar zo’n sterk herkenbaar naamlogo van mijn favoriete band. U weet wel, Earth and Fire.
Bij de lancering van Kayak als nieuwe superband, werd door de platenmaatschappij EMI moeite gedaan om het een herkenbaar beeldmerk mee te geven. De naam van de band is een palindroom, een woord dat van links naar rechts gelezen precies hetzelfde is als andersom. Net als de naam ABBA, ook een band met een sterk beeldmerk, waar de B’s met de ruggen tegen elkaar aan staan. Een andere band die ook zo’n duidelijk naamlogo heeft, is de Engelse band Yes. Het Yes-logo werd ontworpen door Roger Dean, de man die ooit de hoes van de Engelse uitgave van het eerste album van Earth and Fire ontwierp. Het meest iconische beeldmerk uit de popgeschiedenis is overigens geen naamlogo. Dat is het Rolling Stones logo, ook wel Tongue and Lips genoemd.
Earth and Fire staat bekend om de bijzondere hoezen, maar een herkenbaar logo of een bepaalde typografie was daar helaas geen onderdeel van. De naam van de groep werd zelfs consequent inconsequent geschreven. Niet specifiek door de schrijvende pers, maar vooral ook door de platenmaatschappij zelf. Op singles en albums stond soms Earth and Fire en dan weer Earth & Fire. De eerste 2 singles kregen Earth and Fire mee, maar bij Wild and Exciting was het ineens Earth & Fire, terwijl op hun eerste album weer Earth and Fire stond. Bij de singles ging het weer even goed, maar op het hoesje van Memories prijkt weer Earth & Fire.
In het Engelse alfabet werd de ampersand, zoals het &-teken heet, ooit als de 27e letter beschouwd. Het vindt zijn oorsprong in de Latijnse letters e en t, die samengevoegd het equivalent van “en” vormen. In de loop der jaren zijn deze vergroeid tot één symbool waarin je nog nauwelijks de samengevoegde letters kan onderscheiden. De benaming van het teken komt van een uitdrukking uit de Engelse taal. Alle letters die ook een woord waren, zoals de “a” en “i”, werden voor de duidelijkheid voorafgegaan door de Latijnse uitdrukking “per se”. Wat “op zichzelf” betekent. Samen met het gebruik om aan het einde van het alfabet het &- teken toe te voegen, dat als “and” uitgesproken werd gaf dat bij het opsommen van het alfabet “X, Y, Z and per se and”. Wat al snel als een soort mama appelsap als “ampersand” werd uitgesproken en rond 1837 als zodanig in het woordenboek terecht kwam.
In tegenstelling tot Earth and Fire, of misschien beter de platenmaatschappij, koesterden de fans wel het &-teken. Het fanclubblad dat Charles Spijker in 1976 begon en later tot eind 1989 door Joyce den Besten en Gert Oosterhuis werd voortgezet, droeg de naam ‘&’. Ook ik gebruikte het &-teken graag. Het geeft een mooie creatieve touch aan de naam. Door internet en de regels rond domeinnamen, werd ik helaas gedwongen om voor de site over te stappen op Earth and Fire. En heb toen maar besloten dat ook in alle teksten door te trekken.
Misschien niet helemaal toevallig kwam Earth and Fire tijdens de Scherpenzeel-bezetting in 1989 wel ineens met een soort naamlogo op de proppen. Het logo bestaat uit bovenin een zwarte balk met de tekst Earth in het wit met daaronder een witte balk met de tekst Fire in het rood en de ampersand – dat dan weer wel! – in het midden half wit en half zwart. Het werd ineens op allerlei uitingen gebruikt en zelfs tot in het extreme doorgevoerd (zie onderstaande afbeelding). Maar, naast dat het een beetje laat was zo in de nadagen van de band, kan het ook niet tippen aan dat van die andere band van Ton Scherpenzeel. Het was een beetje ‘too little too late’.
