In Focus: de actieve fanclubs van Earth and Fire

Net als andere grote toenmalige bands had ook Earth and Fire een eigen fanclub. Al vanaf 1970, het moment dat de band doorbrak, werd de groep gevolgd en kwamen fanclubbladen uit. Eerst via stencils, later mooie fanclubbladen en sinds het internettijdperk ook via website en social media.

De geschiedenis van de eerste Earth and Fire fanclub begint in Gouda met Henk († 2003) en Ada de Jong en hun uitgave ‘Popinvitation’. Vanaf 1970 leiden zij een fanclub over de band. Met de komst van deze fanclub bleven de Earth and Fire-fans op de hoogte van het laatste nieuws en de geplande optredens van de groep. In dit fanclubblad werd niet alleen nieuws over Earth and Fire gegeven, maar ook over andere Nederlandse popgroepen en buitenlandse symfonische bands. Eerst in de vorm van simpele stenciltjes, later werden het al kleine boekjes. Cees Roos, later een van de roadies van de band, trad in die beginjaren meerdere malen op als reporter van de fanclub. ‘Popinvitation’ heeft gedraaid tot 1974, en was dus actief tijdens de meest succesvolle jaren van de band.

Grootste commerciële succes van de band
Al vrij snel werd er een nieuwe fanclub opgericht. In 1976 begon Charles Spijker de tweede Earth and Fire-fanclub, samen met het fanclubblad ‘&’ waarvan de eerste editie in juni 1976 verscheen. Met een oplage van 200 exemplaren in het begin verscheen ‘&’ zes keer per jaar. Alle belangrijke activiteiten rond de groep werden, samen met songteksten, interviews en achtergrondinformatie, in dit blad gepubliceerd. Vanaf het begin werd Charles versterkt door Stefan Menningh en Willem Endhoven. Willem vertrok echter al na het tweede nummer omdat hij aan zijn studie aan de TH te Eindhoven was begonnen en dus van verdere medewerking aan de fanclub moest afzien. Hij werd in februari 1977 opgevolgd door Ed Dekker, het 100ste lid van de fanclub. Ed bleef tot het in juni 1977 verschenen zevende nummer van ‘&’. Een aantal jaren later werd in 1980 een opvolger gevonden voor Ed: Herma Borsboom.

Kritisch en onafhankelijk
In februari 1983 besloot de toenmalige redactie, Charles, Stefan en Herma, om ermee te stoppen. Zij hadden toen een jaar of 6 met veel plezier de fanclub gerund en hadden veel ups en downs meegemaakt. In 1978 kenden zij een moeilijke periode omdat in de media veel gespeculeerd werd over het opheffen van Earth and Fire. Op een gegeven moment kwam er meer dan een half jaar geen clubblad meer uit en hadden ze ook geen gelegenheid meer om te reageren op alle post, juist omdat er zoveel onduidelijk was omtrent de groep. Eerst stapte de drummer op, later de bassist, de vaste platenmaatschappij en producer hadden geen belangstelling meer en dat alles terwijl de overige groepsleden aan het doorknokken waren. Gelukkig brak er ook voor de fanclub eind 1979 een leukere periode aan. De groep beleefde haar grootste commerciële succes en dat vertaalde zich ook in een toename van het aantal nieuwe leden. Begin 1983 vond het toenmalige bestuur het tijd om plaats te maken voor anderen omdat ze meer tijd wilden wijden aan hun privé leven, maar toch ook wel inzagen dat er nog meer dan voldoende belangstelling was voor de groep om niet de fanclub meteen op te heffen. Gert Oosterhuis en Joyce den Besten stonden toen in de startblokken klaar om het over te nemen. Gert Oosterhuis: ‘Joyce en ik waren al zeer betrokken fans vanaf het eerste uur. Jerney, contactpersoon namens de groep, kende ons ook al als fans met meer dan gewone belangstelling, dus heeft Charles Spijker ons als zodanig aan haar ‘voorgedragen’ de fanclub over te nemen voordat hij ons benaderde. Ik kan me dat moment nog goed herinneren. Ik lag tijdens wintersport met een gebroken been op bed en had net voor Radio Atlantis, destijds een belangrijke piraat in het Rijnmondgebied, geregeld dat ik Jerney bij haar thuis mocht interviewen. Zij brachten in 6 specials de geschiedenis van Earth and Fire op de radio. Voor deze specials had ik de muziek uitgekozen en de teksten aangeleverd. Dat ik het voor elkaar kreeg Jerney te mogen interviewen was natuurlijk al helemaal geweldig, laat staan het moment dat Charles ons vroeg of wij de fanclub wilden overnemen. Op dat moment voelde dat toch als een soort van erkenning en de ideale gelegenheid om dichter bij het vuur te staan. Natuurlijk zeiden wij allebei meteen ja en Stefan Menningh zou ons blijven assisteren met het ontwerp van het blad. Op de achtergrond konden wij ‘leunen’ op de know-how van Charles.’

De band stopt
Achteraf bleek dat er meteen opnieuw een onduidelijke periode zou aanbreken. ‘In het begin hadden we dat nog niet in de gaten. Er was immers genoeg publiciteit, toen al voornamelijk alleen rond Jerney. Ze verscheen in de Playboy en er kwam nog een derde single van het album ‘In a state of flux’ uit’, aldus Gert. Later bleek dat het optreden van de band in Lemele in mei 1983 voorlopig de laatste zou blijken. Gert: ‘Ik moet wel zeggen dat Jerney altijd haar best deed om ons zo goed mogelijk van informatie te voorzien, ondanks dat er voor de band weer een onduidelijke periode was aangebroken. Immers, Ab Tamboer zou een tijdje invallen bij Het Goede Doel, Ron Meyjes was vertrokken naar The Millionaires en uiteindelijk besloot Gerard Koerts, als enige overgebleven tweeling en mede-oprichter van de band, te stoppen. Tot aan najaar 1987 leidden we meer een fanclub rond Jerney, al hebben we in die tussenliggende jaren ook geregeld gepubliceerd omtrent de activiteiten van de overige en oud-groepsleden. Joyce en ik waren in die tijd kritisch en onafhankelijk. Dat werd niet altijd door iedereen gewaardeerd of begrepen. Wij hadden nooit de behoefte om stukjes te schrijven over ‘welke groente eet Jerney het liefst op maandag?’ en zo. We publiceerden ook kritische ingezonden stukken of recensies en niet alleen maar lovende proza. We lieten ons gezicht op veel plekken zien en van ons horen. Zo waren er een paar beurzen rond fanclubs en waren we een paar keer op de radio te horen. Jerney en Bert waren ook altijd bereid mee te werken aan prijsvragen en andere evenementen voor fans. Ik herinner me een avondje bowlen of uit eten, een presentatie van de eerste solo LP van Jerney en een fanclubmiddag met aansluitend een concert van de band. Ook waren we altijd welkom om demo’s te komen beluisteren en wat dies meer zij. Het was een bijzonder leuke periode, maar aan alles komt een einde.’ Eind 1989 was de rek er bij Joyce en Gert uit. Een teruglopend ledenaantal, geldgebrek en belangstelling voor andere zaken in het leven zorgde er uiteindelijk voor dat de fanclub stopte. En dat terwijl de band toen net met een nieuw album uit kwam en weer was gaan toeren. Er werd niet gezocht naar opvolgers, ook omdat er geen druk vanuit de band was om de fanclub nog in leven te houden.

Actief
De latere fanclub is altijd heel actief geweest. Zo gaf de fanclub naast de fanclubbladen in 1978 een boek uit met alle songteksten van Earth and Fire, en hield de fanclub regelmatig polls onder de fanclubleden. Daarnaast werden er af en toe ook prijsvragen gehouden waarbij onder andere een avondje bowlen of een etentje met Jerney en Bert te winnen was. Uniek was de door de fanclub georganiseerde première van het album ‘In a state of flux’ in de Dureco studio te Weesp in het najaar van 1982 waar veel fans zich hadden gegroepeerd om, samen met de bandleden, de nummers van de nieuwe elpee te beluisteren. Twee jaar later vond er nogmaals een soortgelijke première plaats, ditmaal van het solo-album ‘Made on earth’ van Jerney.

Digitaal platform
Rond 2000 verscheen er een Earth and Fire website. Een initiatief van Tim Treffers en Christel van Capelleveen om, met instemming van oud-bandleden, de geschiedenis en het materiaal van de band digitaal vast te leggen. Op regelmatige basis werden nieuwsbrieven met wetenswaardigheden verstuurd, o.a. met input van Kees Calis, Hans Ziech, Chris en Gerard Koerts en Jerney Kaagman. Zo werd earthandfire.nl het digitale archief van de band. In 2015 trad Tim terug en nam oud bekende Gert Oosterhuis het stokje over.

In 2017, bij de eerste berichten over het project ‘Invitation to the sound of Earth&Fire and Jerney Kaagman’ van Marieke Eelman, zette Gert i.s.m. Christel, een besloten facebookgroep op. Al snel fungeerde deze groep als een uitwisseling van ervaringen, beeld- en geluidsmateriaal door fans waarmee het tot op heden samen met de earthandfire.nl een belangrijk digitaal platform vormt voor de nalatenschap van Earth and Fire. Bij het 50-jarige bestaan van de naam Earth and Fire in november 2018 organiseerden de beheerders van de facebookgroep i.s.m. Bert van Breda een Meet & Greet in het museum van 192TV in Nijkerk. Daar waren diverse oud-bandleden aanwezig en speelde de band van Marieke Eelman samen met Chris Koerts ‘Love of life’. De groep telt inmiddels bijna 3.000 leden, waaronder naast fans, ook oud-bandleden en hun familie. 

————————-

Prijzen lidmaatschap
Hieronder tref je de prijsontwikkeling aan van het lidmaatschap van de Earth and Fire fanclub. De prijzen zijn in guldens en voor een jaarabonnement.

 
Jaar
Prijs jaarabonnement
1970
f. 5,00
1971
f. 5,90
1972
f. 6,90
1973
f. 6,90
1974
f. 6,90
– geen fanclub in 1975 –
– geen fanclub in 1975 –
1976
f. 10,- Vanaf december f. 12,50
1977
f. 12,50
1978
f. 12,50
1979
f. 12,50
1980
f. 12,50
1981
f. 12,50 Vanaf augustus f. 15,-
1982
f. 15,-
1983
f. 15,-
1984
f. 15,-
1985
f. 15,-
1986
f. 15,-
1987
f. 15,- Vanaf oktober f. 17,50
1988
f. 17,50
1989
f. 17,50